Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη στο Cmap Cloud

Για τη δημιουργία εννοιολογικού χάρτη προτείνεται η σελίδα του Cmap Cloud. Οι εφαρμογές του προγράμματος που είναι ελεύθερες για δωρεάν χρήση είναι αρκετές και δίνουν τη δυνατότητα για εύκολη και γρήγορη διαμόρφωση ενός εννοιολογικού χάρτη. 

Αναλυτικά τα βήματα για τη δημιουργία εννοιολογικού χάρτη στο Cmap Tools:

1. Δημιουργία λογαριασμού

2. Κλικ στο Start Building you Cmaps

3. Κλικ στην αριστερή πλευρά της οθόνης στο μενού Actions και επιλογή του New Cmap

4. Στο παράθυρο που ανοίγει στα δεξιά η πρώτη επιλογή είναι να δοθεί όνομα στον εννοιολογικό χάρτη

5. Με κλικ στο μαύρο πλαίσιο ανοίγει νέο παράθυρο, στο οποίο μπορείτε να ονομάσετε τον εννοιολογικό χάρτη για ευκολότερη μελλοντική αναζήτηση

6. Με διπλό κλικ πάνω στην ανοιχτή επιφάνεια εμφανίζεται το πλαίσιο που φαίνεται στη συνέχεια

7. Η εισαγωγή των στοιχείων στον εννοιολογικό χάρτη είναι πολύ απλή, όπως περίπου και σε ένα αρχείο word. Από τα εργαλεία στο παράθυρο αριστερά επιλέγουμε undo για κάθε ενέργεια που θέλουμε να αλλάξουμε, αν θέλουμε όλοι οι κόμβοι (έννοιες) και οι συνδέσεις να έχουν την ίδια μορφοποίηση, επιλέγουμε select concepts ή select connections, ενώ αν θέλουμε οι συνδετικές φράσεις να έχουν την ίδια μορφή επιλέγουμε select linking phrases, χωρίς να χρειάζεται να κάνουμε τις ίδιες ενέργειες για κάθε διαφορετικό στιγμιότυπο (κόμβο με σύνδεσμο). Το αρχείο αποθηκεύεται αυτόματα online, γι'αυτό και η επιλογή save δε φαίνεται ενεργή.

8. Εισαγωγή εικόνας στον κόμβο:
Πρώτα βρίσκουμε τις εικόνες που θέλουμε να εισάγουμε και τις αποθηκεύουμε στον υπολογιστή μας. Στη συνέχεια από το παράθυρο του εννοιολογικού χάρτη, επιλέγουμε την καρτέλα "Cmap Resources" (είναι η πρώτη καρτέλα που φαίνεται και στο στιγμιότυπο)

Από το παράθυρο αριστερά επιλέγουμε "actions" και στη συνέχεια "upload resource", για να μπορούμε να ανεβάσουμε τις αποθηκευμένες φωτογραφίες.

Οι φωτογραφίες επιλέγονται και ανεβαίνουν μία μία και φαίνονται στο παράθυρο των Cmap Resources.

9. 
Για να εισάγουμε τις φωτογραφίες στον εννοιολογικό χάρτη πρέπει πρώτα να κλικάρουμε την καρτέλα του εννοιολογικού χάρτη και στη συνέχεια από το παράθυρο αριστερά να επιλέξουμε την καρτέλα Cmap  Resources για να εμφανιστούν όλα τα εικονίδια των φωτογραφιών που έχουμε στη διάθεσή μας. Επιλέγουμε τη φωτογραφία που θέλουμε να εισάγουμε και τη σύρουμε στον κόμβο που θέλουμε να να την εισάγουμε. Εμφανίζεται το παράθυρο που ακολουθεί, στο οποίο επιλέγουμε "Set as background", κλικάροντας μέσα στο μικρό τετράγωνο και κατόπιν κλικ στο save για να εισαχθεί τελικά η εικόνα ως φόντο του κόμβου. Σημαντικό εργαλείο στην κεντρική οριζόντια μπάρα είναι αυτό που φαίνεται κάτω και δίνει τη δυνατότητα να τοποθετήσουμε τη λεζάντα όπου θέλουμε σε σχέση με τη φωτογραφία, επιλέγοντας από τις θέσεις που προτείνονται.

Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία και με τις υπόλοιπες φωτογραφίες, μέχρι να ολοκληρωθεί ο εννοιολογικός χάρτης.

10. Ένα από τα προβλήματα της ελληνικής γραμματοσειράς είναι ότι όταν ολοκληρωθεί ο χάρτης δεν φαίνονται τα γράμματα που έχουν τόνους (στην προεπισκόπηση). Για τον λόγο αυτό μία λύση είναι να γράψουμε όλο τον εννοιολογικό χάρτη με κεφαλαία γράμματα ή να επιλέξουμε Open in Cmap Viewer και με το εργαλείο "ψαλίδι" των βοηθημάτων του υπολογιστή να "κόψουμε" τον εννοιολογικό χάρτη και να τον αποθηκεύσουμε ως φώτο. 
Η επιλογή των κεφαλαίων γραμμάτων είναι καλύτερη, γιατί έχει μεγαλύτερη ευκρίνεια ο εννοιολογικός χάρτης στην τελική προεπισκόπηση.

Παράδειγμα εννοιολογικού χάρτη με την επιλογή Open in Cmap Viewer:

Παράδειγμα εννοιολογικού χάρτη με την επιλογή των κεφαλαίων. Γράφουμε όλο τον εννοιολογικό χάρτη με κεφαλαία και στη συνέχεια από το παράθυρο στα αριστερά επιλέγουμε "Actions" και μετά "Export to JPEG" από όπου μπορούμε να αποθηκεύσουμε τον χάρτη ως φωτογραφία στον υπολογιστή μας, ενώ online παραμένει στη σελίδα του Cmap Cloud.

Mind Maps and “Visible Thinking Technique” in Kindergarten: νοητικοί χάρτες σκέψης (graphic organizers) με αφορμή την άνοιξη και τα λουλούδια

Με αφορμή την επεξεργασία της ενότητας ΑΝΟΙΞΗ - ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ, δίνονται ακολούθως προτάσεις που στοχεύουν στην προσέγγιση του κριτικού στοχασμού μέσα από δραστηριότητες ανάγνωσης παραμυθιού, συζήτησης για έναν πίνακα ζωγραφικής (τέχνης) και πειραματισμού (δραστηριότητα στον τομέα των Φυσικών Επιστημών).

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΑΝΑΡΤΗΣΕΩΝ

ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ

ΚΛΙΚ ΕΔΩ.

Τα templates δίνονται επί μορφή παραδείγματος (κυρίως) και μπορούν να δώσουν αφορμή για πολλές ενδιαφέρουσες προεκτάσεις.

Ακολούθως προτείνονται μερικοί σύνδεσμοι με το θεωρητικό πλαίσιο του κριτικού στοχασμού και της τεχνικής της Ορατής Σκέψης (Visible Thinking) του Perkins καθώς και με υλοποιημένα παραδείγματα νοητικής χαρτογράφησης από τον χώρο της Προσχολικής Αγωγής.

http://artit.eu/gr/ARTiT%20METHODOLOGY%20GR.pdf
http://ljpskindergartenteam.blogspot.gr/2012/08/thinking-about-thinking.html
http://acultureofthinking.weebly.com/kindergarten.html
http://www.risking-failure.com/2012/10/see-think-wonder.html
http://learningisgrowing.wordpress.com/2012/03/21/think-pair-share-variations/

ΝΟΗΤΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΣΚΕΨΗΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ: ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΚΡΙΤΙΚΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ “ΑΝΟΙΞΗ” ΚΑΙ “ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ”
 

1. ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΦΟΡΜΗΣΗΣ: Στον κεντρικό μικρό κύκλο τοποθετούμε την φωτογραφία του θέματος που θα διαπραγματευτούμε, ενώ στον μεγάλο κύκλο γράφουμε με κόκκινα γράμματα όσα γνωρίζουν τα παιδιά για το θέμα και με μπλε όσα θα ήθελαν να μάθουν.

2.ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΩΝ: Στο κέντρο του χάρτη τοποθετούμε την φωτογραφία του ήρωα ή της ηρωίδας. Τα παιδιά καλούνται να αποδώσουν χαρακτηρισμούς (που μπορεί να αφορούν εξωτερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα ή γνωρίσματα χαρακτήρα) για τον εικονιζόμενο ήρωα/ηρωίδα.

 

3.ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΟΜΟΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΩΝ: τα παιδιά καλούνται να εντοπίσουν διαφορές και ομοιότητες ανάμεσα στα δύο πράγματα ή πρόσωπα που επιλέγουμε να συγκρίνουμε κάθε φορά.

Στο μέσο (στους τρεις κεντρικούς κοινούς κύκλους) καταγράφουμε τις ομοιότητες. Ακολουθεί παράδειγμα σύγκρισης του τριαντάφυλλου με τον πανσέ και την παπαρούνα.

4. ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΗΓΗΣΗΣ: για την αναδιήγηση της ιστορίας και τον εντοπισμό των τριών διακριτών συστατικών μερών της (αρχή – μέση – τέλος) δίνουμε στα παιδιά να εικονογραφήσουν την ιστορία και να την αναδιηγηθούν.

5.ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΙΤΙΑΣ – ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ: Στην κεντρική εικόνα του χάρτη τοποθετούμε μία εικόνα (που συνήθως αναπαριστά ένα γεγονός ή μία δράση). Τα παιδιά καλούνται να εντοπίσουν τα αίτια (ή αλλιώς τους παράγοντες ή τις προϋποθέσεις) του γεγονότος ή της δράσης και να τα εικονογραφήσουν στο αριστερό μέρος του χάρτη (στα αντίστοιχα 3 τετράγωνα).

Κατόπιν, εντοπίζουν τα αποτελέσματα της δράσης και τα αναπαριστούν στο δεξί μέρος του χάρτη στα αντίστοιχα τετράγωνα. Ακολούθως, δίνεται το παράδειγμα για το φύτεμα των λουλουδιών (τριαντάφυλλο).

 

6. ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗΣ: Τοποθετούμε την εικόνα που θέλουμε να αναλύσουμε σε επιμέρους τμήματα στο αριστερό μέρος του χάρτη και τα παιδιά καλούνται να εντοπίσουν και να εικονογραφήσουν τα μέρη αυτά, γράφοντας και συνοδευτικές λεζάντες. Ακολούθως, δίνεται το παράδειγμα για το τριαντάφυλλο.

 

7. Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΟΡΑΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ: ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ

με την τεχνική του Visible Thinking

Τα τρία στάδια κριτικού στοχασμού του Perkins (βλέπω-σκέφτομαι-αναρωτιέμαι) δίνονται ακολούθως σε μορφή template και μπορούν να αξιοποιηθούν σε δραστηριότητες όπου παρατηρούμε μία αφίσα, ένα έργο τέχνης (π.χ.  πίνακα ζωγραφικής, γλυπτό) ή ένα βίντεο ή ένα απόσπασμα κινηματογραφικής ταινίας κ.ο.κ.

Ακολούθως δίνεται ως παράδειγμα φύλλο εργασίας για τον κριτικό στοχασμό επί του έργου του John Williams Waterhouse "The soul of the Rose". Τα παιδιά εικονογραφούν τις σκέψεις τους, που προηγουμένως έχουμε συζητήσει.
Για παράδειγμα:
1.βλέπω μία κυρία που μυρίζει ένα τριαντάφυλλο, σκέφτομαι ότι θα της αρέσουν πολύ τα τριαντάφυλλα, αναρωτιέμαι γιατί έχει τα μάτια της κλειστά.
2.βλέπω μία μάντρα γεμάτη ανθισμένα τριαντάφυλλα, σκέφτομαι ότι θα είναι άνοιξη, αναρωτιέμαι σε ποια χώρα ή πόλη να βρίσκεται το σπίτι αυτό....

Εννοιολογικός Χάρτης του Χειμώνα στο online πρόγραμμα διαγραμματικής απεικόνισης Cacoo

Οι συνολικά 100 αναρτήσεις του ιστολογίου για τον ΧΕΙΜΩΝΑ βρίσκονται ΕΔΩ 

και αναλυτικά ανά ανάρτηση στο ευρετήριο χειμερινών αναρτήσεων ΕΔΩ.

Μια εναλλακτική πρόταση στη διαμόρφωση διαγραμμάτων για το Νηπιαγωγείο δίνεται με το online πρόγραμμα-πλατφόρμα Cacoo, που μπορείτε να επισκεφθείτε και να δοκιμάσετε στον σύνδεσμο:

https://cacoo.com/getstarted/

Για τη δημιουργία διαγράμματος-εννοιολογικού χάρτη απαιτείται εγγραφή στη σελίδα, η οποία είναι δωρεάν για 25 διαφορετικά φύλλα - διαγράμματα. Είναι αρκετά εύχρηστο και δίνει τη δυνατότητα γραφής στα ελληνικά και εισαγωγής εικονιδίων από τον υπολογιστή. Επίσης, δίνει την δυνατότητα αποθήκευσης του αρχείου ως αρχείου φωτογραφίας στον υπολογιστή για μελλοντική χρήση.

Ακολουθεί ένα μικρό διάγραμμα - εννοιολογικός χάρτης των βασικών θεματικών ενοτήτων του Χειμώνα που έχει φτιαχτεί με το συγκεκριμένο πρόγραμμα. 

Για τον εννοιολογικό χάρτη του Χειμώνα, δείτε επίσης:

http://taniamanesi-kourou.blogspot.gr/2012/08/blog-post_1929.html
(εννοιολογικός χάρτης του χειμώνα με συνδετικές φράσεις)
http://taniamanesi-kourou.blogspot.gr/2012/08/5_8571.html
(εννοιολογικός χάρτης των αισθήσεων του χειμώνα)

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ

Χριστούγεννα και 5 αισθήσεις: Εννοιολογικοί Χάρτες και Φύλλα Εργασίας για τις “πέντε αισθήσεις των Χριστουγέννων”

Με αφορμή την περσινή εξαιρετική ανάρτηση της Αριάδνης, που μπορείτε να βρείτε στον ακολουθο σύνδεσμο:

http://edonipiagogeio.blogspot.gr/2012/12/5.html

προτείνονται πέντε μικροί (ενδεικτικοί) εννοιολογικοί χάρτες για τις "αισθήσεις των Χριστουγέννων" και 5 σχετικά συνοδευτικά φύλλα εργασίας. Στην ετικέτα ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ μπορείτε να δείτε 55 ακόμα χριστουγεννιάτικες αναρτήσεις.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΙ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΕΝΤΕ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ.

 

Μαθαίνοντας για την Κίνα στο Νηπιαγωγείο: Εννοιολογικός χάρτης και σταυρόλεξο για την Κίνα

Με αφορμή την διαπραγμάτευση της θεματικής ενότητας "Φυλές του Κόσμου", μπορούμε να μιλήσουμε για την Κίνα, αξιοποιώντας τον ακόλουθο εννοιολογικό χάρτη-πίνακα αναφοράς με μερικά κεντρικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της πολυπληθούς αυτής χώρας του πλανήτη. Ακολούθως, βασιζόμενοι στον πίνακα αναφοράς μπορούμε να επεξεργαστούμε ατομικά ή στην ολομέλεια το ακόλουθο σταυρόλεξο για την Κίνα.

Ένα μικρό σχέδιο εργασίας για την Κίνα μπορείτε επίσης να βρείτε στον σύνδεσμο

http://taniamanesi-kourou.blogspot.gr/2012/08/blog-post_809.html.

Εννοιολογικός Χάρτης - Πίνακας Αναφοράς για την Κίνα

Ένα σταυρόλεξο για την Κίνα

Επίσης στο τεύχος 84 του περιοδικού Σύγχρονο Νηπιαγωγείο (Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2011), μπορείτε να βρείτε σχετικό άρθρο μου με τίτλο "Γνωρίζοντας τη μακρινή Κίνα" με δραστηριότητες και φύλλα εργασίας για την Κίνα με εφαρμογή λογισμικών προσχολικής αγωγής.

Χριστούγεννα στο Νηπιαγωγείο: Οι τρεις μάγοι με τα δώρα

Στην επεξεργασία της θεματικής ενότητας "Χριστούγεννα" αναφερόμαστε συνήθως και στους 3 μάγους με τα δώρα. Η ανάρτηση αυτή προτείνει, με αφορμή τον πίνακα ζωγραφικής "Η πορεία των Μάγων" ένα μικρό αφιέρωμα στους τρεις μάγους (Βαλτάσαρ, Μελχιόρ και Κάσπαρ) με έναν εννοιολογικό χάρτη ιεραρχικής δομής και δύο φύλλα εργασίας.

Επίσης στον σύνδεσμο http://www.youtube.com/watch?v=2sI6WGIvSoc μπορείτε να ακούσετε το πολύ όμορφο τραγούδι των τριών μάγων, το γνωστό Φουμ, Φουμ, Φουμ...

**για τις υπόλοιπες αναρτήσεις για τα Χριστούγεννα,

βλ, την ομώνυμη ετικέτα στο πλάι.

Ο εννοιολογικός χάρτης των 3 μάγων με τα δώρα

ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΟΣ...

Φύλλα Εργασίας (2) για τους 3 μάγους

(1)

ασπρόμαυρο...

(2)