Mind Maps and “Visible Thinking Technique” in Kindergarten: νοητικοί χάρτες σκέψης (graphic organizers) με αφορμή την άνοιξη και τα λουλούδια

Με αφορμή την επεξεργασία της ενότητας ΑΝΟΙΞΗ - ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ, δίνονται ακολούθως προτάσεις που στοχεύουν στην προσέγγιση του κριτικού στοχασμού μέσα από δραστηριότητες ανάγνωσης παραμυθιού, συζήτησης για έναν πίνακα ζωγραφικής (τέχνης) και πειραματισμού (δραστηριότητα στον τομέα των Φυσικών Επιστημών).

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΑΝΑΡΤΗΣΕΩΝ

ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ

ΚΛΙΚ ΕΔΩ.

Τα templates δίνονται επί μορφή παραδείγματος (κυρίως) και μπορούν να δώσουν αφορμή για πολλές ενδιαφέρουσες προεκτάσεις.

Ακολούθως προτείνονται μερικοί σύνδεσμοι με το θεωρητικό πλαίσιο του κριτικού στοχασμού και της τεχνικής της Ορατής Σκέψης (Visible Thinking) του Perkins καθώς και με υλοποιημένα παραδείγματα νοητικής χαρτογράφησης από τον χώρο της Προσχολικής Αγωγής.

http://artit.eu/gr/ARTiT%20METHODOLOGY%20GR.pdf
http://ljpskindergartenteam.blogspot.gr/2012/08/thinking-about-thinking.html
http://acultureofthinking.weebly.com/kindergarten.html
http://www.risking-failure.com/2012/10/see-think-wonder.html
http://learningisgrowing.wordpress.com/2012/03/21/think-pair-share-variations/

ΝΟΗΤΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΣΚΕΨΗΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ: ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΚΡΙΤΙΚΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ “ΑΝΟΙΞΗ” ΚΑΙ “ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ”
 

1. ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΦΟΡΜΗΣΗΣ: Στον κεντρικό μικρό κύκλο τοποθετούμε την φωτογραφία του θέματος που θα διαπραγματευτούμε, ενώ στον μεγάλο κύκλο γράφουμε με κόκκινα γράμματα όσα γνωρίζουν τα παιδιά για το θέμα και με μπλε όσα θα ήθελαν να μάθουν.

2.ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΩΝ: Στο κέντρο του χάρτη τοποθετούμε την φωτογραφία του ήρωα ή της ηρωίδας. Τα παιδιά καλούνται να αποδώσουν χαρακτηρισμούς (που μπορεί να αφορούν εξωτερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα ή γνωρίσματα χαρακτήρα) για τον εικονιζόμενο ήρωα/ηρωίδα.

 

3.ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΟΜΟΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΩΝ: τα παιδιά καλούνται να εντοπίσουν διαφορές και ομοιότητες ανάμεσα στα δύο πράγματα ή πρόσωπα που επιλέγουμε να συγκρίνουμε κάθε φορά.

Στο μέσο (στους τρεις κεντρικούς κοινούς κύκλους) καταγράφουμε τις ομοιότητες. Ακολουθεί παράδειγμα σύγκρισης του τριαντάφυλλου με τον πανσέ και την παπαρούνα.

4. ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΗΓΗΣΗΣ: για την αναδιήγηση της ιστορίας και τον εντοπισμό των τριών διακριτών συστατικών μερών της (αρχή – μέση – τέλος) δίνουμε στα παιδιά να εικονογραφήσουν την ιστορία και να την αναδιηγηθούν.

5.ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΙΤΙΑΣ – ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ: Στην κεντρική εικόνα του χάρτη τοποθετούμε μία εικόνα (που συνήθως αναπαριστά ένα γεγονός ή μία δράση). Τα παιδιά καλούνται να εντοπίσουν τα αίτια (ή αλλιώς τους παράγοντες ή τις προϋποθέσεις) του γεγονότος ή της δράσης και να τα εικονογραφήσουν στο αριστερό μέρος του χάρτη (στα αντίστοιχα 3 τετράγωνα).

Κατόπιν, εντοπίζουν τα αποτελέσματα της δράσης και τα αναπαριστούν στο δεξί μέρος του χάρτη στα αντίστοιχα τετράγωνα. Ακολούθως, δίνεται το παράδειγμα για το φύτεμα των λουλουδιών (τριαντάφυλλο).

 

6. ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗΣ: Τοποθετούμε την εικόνα που θέλουμε να αναλύσουμε σε επιμέρους τμήματα στο αριστερό μέρος του χάρτη και τα παιδιά καλούνται να εντοπίσουν και να εικονογραφήσουν τα μέρη αυτά, γράφοντας και συνοδευτικές λεζάντες. Ακολούθως, δίνεται το παράδειγμα για το τριαντάφυλλο.

 

7. Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΟΡΑΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ: ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ

με την τεχνική του Visible Thinking

Τα τρία στάδια κριτικού στοχασμού του Perkins (βλέπω-σκέφτομαι-αναρωτιέμαι) δίνονται ακολούθως σε μορφή template και μπορούν να αξιοποιηθούν σε δραστηριότητες όπου παρατηρούμε μία αφίσα, ένα έργο τέχνης (π.χ.  πίνακα ζωγραφικής, γλυπτό) ή ένα βίντεο ή ένα απόσπασμα κινηματογραφικής ταινίας κ.ο.κ.

Ακολούθως δίνεται ως παράδειγμα φύλλο εργασίας για τον κριτικό στοχασμό επί του έργου του John Williams Waterhouse "The soul of the Rose". Τα παιδιά εικονογραφούν τις σκέψεις τους, που προηγουμένως έχουμε συζητήσει.
Για παράδειγμα:
1.βλέπω μία κυρία που μυρίζει ένα τριαντάφυλλο, σκέφτομαι ότι θα της αρέσουν πολύ τα τριαντάφυλλα, αναρωτιέμαι γιατί έχει τα μάτια της κλειστά.
2.βλέπω μία μάντρα γεμάτη ανθισμένα τριαντάφυλλα, σκέφτομαι ότι θα είναι άνοιξη, αναρωτιέμαι σε ποια χώρα ή πόλη να βρίσκεται το σπίτι αυτό....