Γνωριμία με τις ρουτίνες σκέψης με αφορμή ένα βίντεο για το φθινόπωρο (α' μέρος)

Με αφορμή ένα cgi βίντεο με θέμα το φθινόπωρο, ακολουθούν προτάσεις διδακτικής αξιοποίησης που αξιοποιούν ένα σύνολο από στρατηγικές (ρουτίνες) σκέψης. Οι ρουτίνες σκέψης είναι απλές στο σύνολό τους στρατηγικές που έχουν ως στόχο τη δραστηριοποίηση της αυθόρμητης σκέψης των παιδιών αλλά και τον εμπλουτισμό/επέκτασή της. Σχετική με το θέμα βιβλιογραφία στον σύνδεσμο εδώ.

Οι ρουτίνες σκέψης είναι βασικά δομικά στοιχεία της διδακτικής προσέγγισης σε όλα τα προγράμματα των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων και απεικονίζονται αντιπροσωπευτικά στην εικόνα που ακολουθεί:

Βρείτε το βίντεο στον σύνδεσμο:

https://www.youtube.com/watch?v=ZoFjdmNLuCQ&ab_channel=TheCGBros

Ρουτίνες σκέψης στο Νηπιαγωγείο 

(Thinking Routines)

[α' μέρος]

Με αφορμή το παραπάνω εξαιρετικό cgi φθινοπωρινό βίντεο, παρουσιάζονται στη συνέχεια οι ρουτίνες σκέψης και ο τρόπος που μπορούν να αξιοποιηθούν στη διδακτική πρακτική:

1. "Headlines" (Τίτλοι): 

Παρουσιάζουμε στα παιδιά τον τίτλο του βίντεο "φθινόπωρο" και ρωτάμε τα παιδιά τι πιστεύουν ότι θα δουν στο βίντεο αυτό. Η συγκεκριμένη ρουτίνα σκέψης αξιοποιείται ιδανικά σε επεξεργασία έργων τέχνης και ποιημάτων. Μπορεί να αξιοποιηθεί σε όλα στάδια των επιμέρους εργαστηρίων, αλλά κυρίως προτείνεται για την εισαγωγή στο εκάστοτε θέμα που πραγματευόμαστε.

2. "3-2-1 Bridge" (3-2-1 Γέφυρα):

Παρουσιάζουμε στα παιδιά μία κεντρική έννοια από το βίντεο (για παράδειγμα "φθινόπωρο") και ζητάμε να σκεφτούν για τη λέξη αυτή 3 λέξεις που τους έρχονται στο μυαλό, όταν την ακούν (θα μπορούσαν για παράδειγμα να απαντήσουν "βροχή", "κίτρινα φύλλα" και "ομπρέλα"), να σκεφτούν 2 ερωτήσεις που σκέφτονται, όταν ακούν τη λέξη (θα μπορούσαν για παράδειγμα να πουν "Φυσάει σήμερα;" "Φόρεσες το αδιάβροχό σου;") και τέλος να σκεφτούν μία παρομοίωση (ή μία μεταφορά) σχετική με τη λέξη (θα μπορούσαν για παράδειγμα να πουν "Το φθινόπωρο είναι σαν ένα πορτοκαλοκίτρινο χαλί από φύλλα, δροσερό και υγρό"). Είναι μία ρουτίνα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλα τα στάδια των εργαστηρίων.

3. "See-Think-Wonder" (Βλέπω-Σκέφτομαι-Αναρωτιέμαι):

Παρουσιάζουμε στα παιδιά ένα στιγμιότυπο από το βίντεο και τους ζητάμε να μας απαντήσουν σε αυτούς τους 3 άξονες. Εξυπηρετεί να επιλέξουμε κάποιο στοιχείο, για το οποίο να μπορούν να εκφραστούν διάφορες υποθέσεις και όχι κάτι προφανές. Για παράδειγμα, στο συγκεκριμένο βίντεο αναπάντεχη είναι η παρουσία του κυρίου με τον άσπρο μανδύα. Πιθανές απαντήσεις των παιδιών στη βάση της συγκεκριμένης ρουτίνας: "Βλέπω ένα κύριο με μαύρο πρόσωπο και με ένα άσπρο, μακρύ μανδύα ή παλτό", "Σκέφτομαι ότι φαίνεται γέρος και μάλλον κάπως άγριος" ή "Σκέφτομαι ότι μάλλον είναι ο χειμώνας που έρχεται μετά το φθινόπωρο", "Αναρωτιέμαι αν θα δούμε το πρόσωπό του" ή "Αναρωτιέμαι τι θα κάνει με τη Γη". Μπορεί να αξιοποιηθεί σε οποιοδήποτε στάδιο των εργαστηρίων του προγράμματος.

Χρήσιμοι επιπλέον σύνδεσμοι για τη συγκεκριμένη ρουτίνα σκέψης:

http://ebdomonipi.blogspot.com/2017/02/blog-post_20.html#comment-form

http://taniamanesi-kourou.blogspot.com/2014/04/mind-maps-and-visible-thinking.html

4. "Colour-Symbol-Image" (Χρώμα-Σύμβολο-Εικόνα):

Σε αυτήν τη ρουτίνα σκέψης τα παιδιά σε template τριών στηλών, ζωγραφίζουν ένα χρώμα, ένα σύμβολο και μία εικόνα που να ταιριάζουν με το θέμα ή τη λέξη που αναθέσαμε, στην προκειμένη περίπτωση "φθινόπωρο". Θα μπορούσαν για παράδειγμα να ζωγραφίσουν καφέ, να βάλουν για σύμβολο ένα βελανίδι και να φτιάξουν ένα φθινοπωρινό τοπίο. Μπορεί να αξιοποιηθεί σε όλη τη διάρκεια των εργαστηρίων. Στη συνέχεια δίνεται ένας σύνδεσμος με παραδείγματα χρήσης της συγκεκριμένης ρουτίνας:

http://1stchaidarienglish.blogspot.com/2014/02/warpeace-colour-symbol-image.html

Ενδεικτικό template για αξιοποίηση της συγκεκριμένης ρουτίνας:

5. "Ζοοm-in" (Λεπτομέρειες):

Η συγκεκριμένη ρουτίνα σκέψης που κυρίως έχει εφαρμογή στην προσέγγιση έργων τέχνης και πινάκων ζωγραφικής, παροτρύνει τους μαθητές να εστιάσουν σε κάποια λεπτομέρεια και να προβληματιστούν γύρω από διάφορες ερωτήσεις όπως για παράδειγμα "τι βλέπω;" "τι σχέση πιστεύω ότι έχει το αντικείμενο που βλέπω με την ιστορία;" "βλέπω κάτι άλλο που μου κάνει εντύπωση; Συνήθως συμβολίζεται με έναν φακό και μπορεί να αξιοποιηθεί σε οποιοδήποτε στάδιο των εργαστηρίων.

Παράδειγμα template με αφορμή το βίντεο:

6. Step inside - "Μπες στη σκέψη του ήρωα":

Η συγκεκριμένη ρουτίνα σκέψης προσκαλεί τον μαθητή να "μπει" στη σκέψη του ήρωα και να συμπληρώσει προτάσεις που να ξεκινούν για παράδειγμα ως εξής: "Βλέπω", "Ακούω", "Αισθάνομαι", "Σκέφτομαι". Μπορεί να αξιοποιηθεί σε όλα τα στάδια των εργαστηρίων.

Ενδεικτικό template με αφορμή το βίντεο:

Χρήσιμες πληροφορίες για αυτή τη ρουτίνα σκέψης:

http://csauchak.weebly.com/cultures-of-thinking.html